Dieta keto zmniejsza częstość i natężenie napadów migreny

W kilku dotychczas przeprowadzonych badaniach wykazano, że dieta ketogeniczna może mieć zastosowanie w leczeniu migreny. W tym roku naukowcy z Włoch opublikowali wyniki kolejnego badania odnośnie tego tematu (1). Badanie jest o tyle interesujące, że oceniono w nim dodatkowo jak dieta ketogeniczna wpływa na jakość snu. Pacjenci z migreną często uskarżają się na niską jakość snu.

Zdjęcie: canva.com

Migrena przewlekła to choroba, w której ból głowy występuje przez co najmniej 15 dni w miesiącu przez co najmniej 3 kolejne miesiące a jednocześnie co najmniej 8 z tych dni to dni, kiedy ból głowy spełnia kryteria rozpoznania migreny. W przypadku migreny epizodycznej ból głowy występuje przez mniej niż 15 dni w miesiącu.

We wspomnianym badaniu wzięło udział 70 pacjentów z migreną (58 kobiet i 12 mężczyzn). W tej grupie 41 pacjentów miało migrenę przewlekła a pozostali migrenę epizodyczną. Większość pacjentów (64%) przed rozpoczęciem badania stosowała leki profilaktyczne zmniejszające częstość i natężeni napadów migreny. Pacjenci mieli stosować te leki nadal podczas trwania badania pod warunkiem, że zostały one wprowadzone co najmniej 3 miesiące przed rozpoczęciem badania. Ponadto uczestnicy zostali zobowiązani do niezmieniania dawkowania stosowanych leków i niewprowadzania nowych leków w trakcie trwania badania.

Kaloryczność diety ketogenicznej i proporcje makroskładników zostały dopasowane do wskaźnika masy ciała (BMI) pacjentów. Pacjenci z BMI w przedziale 25–29,9 kg/m2 stosowali dietę ketogeniczną o kaloryczności 1300-1500 kcal na dzień. Ilość tłuszczu w tym przypadku była równa sumie ilości węglowodanów i białka. Z kolei pacjenci z BMI w przedziale 18,5–24,9 kg/m2 stosowali dietę ketogeniczną o kaloryczności 1600-2300 kcal na dzień. Ilość tłuszczu w tym przypadku była dwukrotnie wyższa od sumy ilości węglowodanów i białka. Ilość białka w obu przedziałach BMI została ustalona indywidualnie w zależności od aktywności fizycznej i poziomu beztłuszczowej masy ciała. Jednocześnie ilość węglowodanów w obu przedziałach BMI była zbliżona do 30 g na dzień.

Co wykazano:
Po 3 miesiącach przestrzegania diety ketogenicznej odnotowano istotne zmniejszenie BMI i tłuszczowej masy ciała (pomiar przy użyciu metody BIA).

Natężenie bólu migrenowego w skali numerycznej (NRS – Numerical Rating Scale) uległo zmniejszeniu z 8,1 do 5,3, gdzie 0 oznaczało całkowity brak bólu a 10 najsilniejszy ból jaki pacjent może sobie wyobrazić. Ilość dni z bólem głowy uległa zmniejszeniu z 17,9 do 8,4. Ponadto zaobserwowano również istotną poprawę łącznego wyniku kwestionariusza oceny niesprawności spowodowanej migreną (MIDAS – Migraine Disability Assessment Score) oraz poprawę łącznego wyniku skali oceniającej wpływ bólu głowy (HIT-6 – Headache Impact Test).

Przestrzeganie diety ketogenicznej okazało się mieć również korzystny wpływ na objawy bezsenności (trudności w zasypianiu, częste budzenie się w nocy i trudności z ponownym zaśnięciem, zbyt krótki sen – wczesne budzenie się rano) i jakość snu (ocena przy użyciu kwestionariusza jakości snu Pittsburgh). Jednocześnie nadmierna senność w ciągu dnia (EDS – excessive daytime sleepiness) według skali senności Epworth (ESS – Epworth Sleepiness Scale) przed rozpoczęciem badania dotyczyła 40% uczestników a po zakończeniu badania jedynie 12,9%.

Poprawa objawów bezsenności i poprawa jakości snu nie była skorelowana ze zmniejszeniem częstości i natężenia migreny oraz poprawą parametrów antropometrycznych, co można uznać za zaskakujące.

Wnioski:
Wyniki przedstawionego badania można uznać za niezwykle interesujące, tym bardziej, że migrena jest w tej chwili trzecim najczęściej występującym schorzeniem na świecie a jakość życia u pacjentów z migreną jest często bardzo niska.

Niemniej jednak przedstawione badanie ma też swoje wady. Za jedną z nich można uznać brak grupy placebo. W badaniu nie oceniono również w jakim stopniu uczestnicy przestrzegali zaleceń dietetycznych (nie zastosowana chociażby 3-dniowego bieżącego notowania lub innych metod stosowanych do oceny spożycia energii, makro- i mikroskładników; uczestnicy nie mierzyli również stężenia ciał ketonowych we krwi w trakcie badania). Dodatkowo stosowana przez uczestników dieta ketogeniczna w publikacji została przedstawiona w mało szczegółowy sposób. W zależności od sposobu zaplanowania dieta ketogeniczna może być mniej lub bardziej pomocna dla pacjentów z migreną i zdecydowanie nie chodzi tutaj jedynie o stężenie ciał ketonowych we krwi.

Jeśli interesuje Cię współpraca indywidualna on-line, wybierz odpowiednią dla siebie zakładkę: Współpraca – Osoby ćwiczące rekreacyjnie lub Współpraca – Sportowcy.

Źródła:

1) Merlino i wsp. 2023. Sleep of migraine patients is ameliorated by ketogenic diet, independently of pain control. Sleep Med. 107:196-201.