Młode tenisistki i tenisiści spożywają zbyt małe ilości energii i węglowodanów
W Polsce rośnie zainteresowanie tenisem wśród dzieci. W związku z czym postanowiłem przedstawić wyniki jednego z badań dotyczących żywienia młodych tenisistek i tenisistów, które niedawno zwróciło moją uwagę (1).
Zdjęcie: canva.com
W badaniu wzięło udział 15 tenisistek i 14 tenisistów w trzech kategoriach wiekowych: U12, U14 i U16+ (uwaga: w dalszej części artykułu pisząc tenisiści będę miał na myśli zarówno tenisistów, jak i tenisistki biorące udział w badaniu).
Ich aktywność fizyczna składała się średnio z dwóch sesji treningowych na dzień (zakres 1-5 sesji treningowych na dzień), których łączny czas trwania wynosił średnio 3 godziny (zakres 1-6 godzin na dzień). Z kolei w dniach zawodów rozgrywali oni średnio 2 mecze na dzień (zakres 1-4 mecze na dzień). Czas trwania każdego z meczów wynosił średnio 1,6 godziny.
Spożycie energii i makroskładników oceniono na podstawie 7-dniowego bieżącego notowania i kilkakrotnie powtórzonego 24-godzinnego wywiadu żywieniowego. Dodatkowo tenisiści wykonywali zdjęcia spożytych posiłków i przekąsek.
Co wykazano?
Średnie dzienne spożycie energii w poszczególnych kategoriach nie różniło się istotnie i było następujące – U12 (dni treningowe: 1965 kcal; dni zawodów: 2002 kcal), U14 (dni treningowe: 2366 kcal; dni zawodów: 2224 kcal) i U16+ (dni treningowe: 2232 kcal; dni zawodów: 2152 kcal).
Średnie dziennie spożycie węglowodanów również nie różniło się istotnie w poszczególnych kategoriach i w każdej z tych kategorii było niższe od zalecanego minimum (6 g węglowodanów na kg masy ciała na dzień). W przeliczeniu na kg masy ciała spożycie węglowodanów było najniższe w kategorii U16+ (dni treningowe: 3,7 g; dni zawodów: 3,8 g). W pozostałych dwóch kategoriach spożycie węglowodanów w przeliczeniu na kg masy ciała było następujące – U12 (dni treningowe: 4,6 g; dni zawodów: 5,0 g) i U14 (dni treningowe: 5,2; dni zawodów: 5,0 g).
Średnie dzienne spożycie białka w przeliczeniu na kg masy ciała w dniach treningowych było następujące – U12 (dni treningowe: 2,2 g; dni zawodów: 2,1 g), U14 (dni treningowe: 2,2 g; dni zawodów: 2,0 g) i U16+ (dni treningowe: 1,7 g; dni zawodów: 1,2 g). Tym samym ilości białka spożywane przez biorących udział w badaniu tenisistów nie odbiegały znacząco od zalecanego przedziału: 1,4 – 2,0 g na kg masy ciała na dzień.
Średnie dzienne spożycie tłuszczu w przeliczeniu na kg masy ciała było następujące – U12 (dni treningowe: 1,5 g; dni zawodów: 1,5 g), U14 (dni treningowe: 1,7 g; dni zawodów: 1,6 g) i U16+ (dni treningowe: 1,1 g; dni zawodów: 0,9 g).
Tenis to nie jedyna dyscyplina, w której sportowcy mają problem z zaspokojeniem potrzeb organizmu na energię i węglowodany. Przykładowo wnioski z jednej z systematycznych prac przeglądowych, do której odnosiłem się w swoich poprzednich artykułach wskazują, że zawodniczki i zawodnicy gier zespołowych rywalizujący na poziomie profesjonalnym i semi-profesjonalnym w dniach treningowych i dniach zawodów zazwyczaj również dostarczają niższe od zalecanych ilości energii i węglowodanów (2). W publikacji tej przeanalizowano wyniki 21 badań z udziałem 511 zawodniczek i zawodników uprawiających piłkę nożną, futbol australijski, rugby union, hokej na lodzie, koszykówkę na wózkach, futbol amerykański, piłkę ręczną, rugby league i siatkówkę.
Wracając do młodych tenisistów w omawianym badaniu uderzające jest, że spożycie energii i węglowodanów u tenisistów w kategorii U16+ nie różniło się istotnie od spożycia w kategorii U12. Dodam, że w kategorii U16+ znalazło się 3 tenisistów w wieku 18 lat i 2 tenisistów w wieku 20 lat.
Można przypuszczać, że spożycie żywności w omawianym badaniu było niedoszacowane. Niemniej jednak w innych badaniach spożycie energii i węglowodanów u młodych tenisistów było również niższe od zalecanego.
Zbyt niskie spożycie energii i węglowodanów utrzymujące się przez dłuższy czas może przyczyniać się do zmniejszenia wydolności fizycznej i prowadzić do szeregu zaburzeń fizjologicznych i konsekwencji (m.in. zaburzenia miesiączkowania, zmniejszone libido, zwiększone ryzyka złamań zmęczeniowych kości, zmniejszona tolerancji zimna, dolegliwości żołądkowo-jelitowe, zwiększone ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych, rozdrażnienie i objawy depresji). Ponadto dostateczne spożycie energii i węglowodanów jest szczególnie ważne w przypadku młodych sportowców w okresie wzrostowym przy szybko zachodzących zmianach masy i składu ciała (w tym: zwiększanie wysokości ciała, masy ciała oraz masy mięśniowej i masy kostnej).
Rozumiem, że młode tenisistki i tenisiści mogą mieć trudności z dostarczaniem dostatecznych ilości energii i węglowodanów przy dwóch treningach dziennie i obowiązkach szkolnych. Niemniej jednak kwestia ta powinna być traktowana w sposób priorytetowy.
Myślę, że w tej chwili bardzo niewielu sportowców, trenerów oraz rodziców i opiekunów młodych sportowców posiada przekonanie, że dietetyk to osoba, która jedynie pomaga schudnąć. Podkreślę jednak, że dietetyk może również pomóc zmodyfikować dietę sportowca w taki sposób, żeby zawierała dostateczne ilości energii i węglowodanów przy napiętym planie dnia.
Jeśli interesuje Cię współpraca indywidualna on-line, wybierz odpowiednią dla siebie zakładkę: Współpraca – Osoby ćwiczące rekreacyjnie lub Współpraca – Sportowcy.
Źródła:
1) Fleming i wsp. 2021. Dietary Intake and Daily Distribution of Carbohydrate, Protein and Fat in Youth Tennis Players over a 7-Day Training and Competition Period. J Sports Sci Med. 20:413-420.2) Jenner i wsp. 2019. Dietary Intakes of Professional and Semi-Professional Team Sport Athletes Do Not Meet Sport Nutrition Recommendations-A Systematic Literature Review. Nutrients. 23;11.