Okulary z filtrem blokującym światło niebieskie – czy mogą być przydatne, gdy celem jest poprawa jakości snu?
W ostatnim czasie coraz częściej można spotkać się z przekonaniem, że nadmierna ekspozycja na światło w godzinach wieczornych a zwłaszcza ekspozycja na światło niebieskie emitowane przez urządzenia cyfrowe, takie jak telewizory, komputery, tablety i smartfony może mieć niekorzystny wpływ na jakość snu. Wieczorna ekspozycja na sztuczne światło jest odbierana przez nasz organizm jako sygnał, że „teraz jest dzień”, co wiąże się z blokowaniem wydzielania melatoniny. Nasuwa się pytanie co możemy zrobić, gdy nie chcemy rezygnować z korzystania ze wspomnianych urządzeń w godzinach wieczornych? Jednym z proponowanych rozwiązań jest stosowanie okularów z filtrem blokującym niebieskie światło. Czy to rozwiązanie jest skuteczne? W poprzednim miesiącu zostały opublikowane wyniki badania, w którym po raz pierwszy oceniono wpływ stosowania okularów z filtrem blokującym światło niebieskie na czas zasypiania i inne parametry snu w przypadku zdrowych osób ćwiczących rekreacyjnie (1).
Zdjęcie: fotolia.com
W badaniu wzięło udział 12 kobiet i 3 mężczyzn, w wieku 18-32 lata. Uczestnicy zostali przydzieleni do jednej z dwóch grup:
– stosującej okulary z filtrem blokującym światło niebieskie
– stosującej okulary niewpływające na widzenie
Po okresie wprowadzenia (2 dni), następowała właściwa interwencja, trwająca przez 7 dni.
Badanie zostało tak zaprojektowane by każdy z uczestników miał okazję przetestować jedne i drugie okulary (badanie w układzie naprzemiennym). Przy czym między interwencjami zastosowano 4-dniową przerwę (wash-out).
Okulary były stosowane przez 3 godziny przed snem.
Jednym z kryteriów włączania było wykonywanie wysiłków wytrzymałościowych i/lub siłowych przez przynajmniej jedną godzinę w tygodniu. Umiarkowana lub dobra jakość snu w ocenie subiektywnej również stanowiła kryterium włączania.
W celu zminimalizowania efektu placebo poinformowano uczestników, że celem badania jest ocena wpływu ekspozycji na światło na nastrój i czujność.
Czas zasypiania i inne parametry snu badane były za pomocą dzienników snu i monitorów nadgarstkowych (aktygrafów).
Co się okazało?
Stosowanie okularów z filtrem blokującym światło niebieskie w ocenie subiektywnej przyczyniło się do skrócenia czasu zasypiania (o 7 minut), poprawienia jakości snu i zwiększenia czujności w godzinach porannych. Nie odnotowano różnić między grupami w ocenie obiektywnej przy użyciu aktygrafów.
Wnioski:
Wyniki przedstawionej próby wskazują, że stosowanie okularów z filtrem blokującym światło niebieskie w godzinach wieczornych w przypadku zdrowych osób ćwiczących rekreacyjnie jest obiecującym rozwiązaniem, gdy celem jest skrócenie czasu zasypiania, poprawa jakości snu i zwiększenie czujności w godzinach porannych.
Warto mieć na uwadze, że w badaniu wzięły udział osoby mające umiarkowaną lub dobrą jakość snu w ocenie subiektywnej. W przypadku osób z problemami ze snem, stosowanie okularów z filtrem blokującym światło niebieskie mogłoby przynieść bardziej przekonujące rezultaty. Osobiście chętnie zobaczyłby podobne badanie z udziałem sportowców z zastosowaniem polisomnografii, pozwalającej na prowadzenie badań nad snem w sposób bardziej szczegółowy niż badania z użyciem aktygrafów.
Jeśli interesuje Cię współpraca indywidualna, wybierz odpowiednią dla siebie zakładkę: Współpraca – Osoby ćwiczące rekreacyjnie lub Współpraca – Sportowcy.
Źródła:
1) Knufinke i wsp. 2018. Restricting short-wavelength light in the evening to improve sleep in recreational athletes – A pilot study. Eur J Sport Sci. 14:1-8.