Przywracanie utraconej miesiączki u kobiet uprawiających dyscypliny wytrzymałościowe
Zaburzenia miesiączkowania to dosyć częsty problem u kobiet aktywnych (1). W tym artykule odniosę się do jednego z bardziej interesujących badań, w którym oceniono skuteczność interwencji dietetycznej w zakresie przywracania utraconej miesiączki u kobiet aktywnych (2).
Zdjęcie: 123rf.com
W badaniu wzięły udział kobiety uprawiające dyscypliny wytrzymałościowe z zaburzeniami miesiączkowania (grupa interwencyjna; 12 kobiet rozpoczęło interwencję i 8 ukończyło) oraz miesiączkujące prawidłowo (grupa kontrolna; 10 kobiet). W grupie interwencyjnej występowały zaburzenia typu amenorrhea (brak miesiączki przez więcej niż 90 dni) i oligomenorrhea (długość cykli: 36-90 dni).
W ramach interwencji dietetycznej uczestniczki zostały zobowiązane do dodania do swojej zwyczajowej diety suplementu zawierającego w jednej porcji: 360 kcal; 54 g węglowodanów; 20 g białka; 8 g tłuszczu; 300 mg wapnia; 100 IU witaminy D; 0,4 mg witaminy B6 i 1,2 μg witaminy B12. Porcja tego suplement była spożywana 30-60 minut po treningu lub w dowolnym momencie w dni nietreningowe. W obu grupach biorące udział w badaniu kobiety poświęcały na treningi średnio 7 godzin na tydzień. Interwencja dietetyczna trwała 6 miesięcy.
Spożycie energii oraz makro- i mikroskładników zostało oszacowane na podstawie 7-dniowych dzienniczków bieżącego notowania.
Co wykazano:
Po 6 miesiącach spożycie energii w grupie interwencyjnej uległo zwiększeniu z 2312 kcal/dzień do 2694 kcal/dzień. Średnie spożycie energii w grupie kontrolnej wynosiło 2430 kcal/dzień. Ponadto w grupie interwencyjnej ilość energii dostępnej uległa zwiększeniu z 37 do 45 kcal/kg beztłuszczowej masy ciała/dzień.
Energia dostępna, czyli ilości energii jaka może być wykorzystana na procesy metaboliczne organizmu po odjęciu kosztu energetycznego ćwiczeń. Poniżej zamieściłem przykład obrazujący jak wyliczyć energię dostępną (3):
Masa ciała (BW) 60 kg
Procentowa zawartość tkanki tłuszczowej 20%
Beztłuszczowa masa ciała (FFM) 48,0 kg
Spożycie energii wraz z dietą (EI) 2400 kcal/d
Wydatek energetyczny związany z ćwiczeniami (EEE) 500 kcal/d
Energia dostępna = (EI-EEE) / FFM = (2400 – 500) kcal/d / 48,0 kg = 39,6 kcal/kg FFM/d
Zmiany w spożyciu energii i ilości energii dostępnej okazały się jednak nieistotne statystycznie.
Interwencja dietetyczna przyczyniła się do umiarkowanego zwiększenia masy ciała (+ 1,6 kg). Wzrost masy ciała został odnotowany u 75% kobiet w grupie interwencyjnej, czyli u 6 na 8 kobiet.
Miesiączka w grupie interwencyjnej pojawiła średnio po 2,6 miesiącach a jednocześnie w trakcie interwencji cykle z owulacją pojawiły się u 88% kobiet, czyli u 7 na 8 kobiet.
W przypadku kobiet, u których brak miesiączki występował przez mniej niż 1 rok (6 kobiet) i więcej niż 1 rok (2 kobiety) pierwsza miesiączka w efekcie interwencji pojawiła się odpowiednio po 1-2 miesiącach i 6 miesiącach.
Wnioski:
Zwiększenie spożycia energii o 300-400 kcal może stanowić zabieg, dzięki któremu w niektórych przypadkach będzie możliwe przywrócenie utraconej miesiączki. Niemniej jednak w części przypadków takie zwiększenie kaloryczności diety może okazać się niewystarczające. Biorące udział w badaniu kobiety aktywne przed rozpoczęciem interwencji spożywały średnio 2312 kcal/dzień a w efekcie interwencji ich spożycie energii wzrosło do 2694 kcal/dzień. Ponadto w efekcie interwencji ilość energii dostępnej wzrosła u badanych kobiet do 45 kcal/kg beztłuszczowej masy ciała/dzień, czyli do poziomu, który pozwala na zapewnienie prawidłowych funkcji fizjologicznych i jest prawdopodobnie najbardziej odpowiedni, gdy celem jest przywrócenie utraconej miesiączki (1).
Podkreślę również, że w celu uzyskania podobnych efektów jak w przedstawionym badaniu nie jest konieczne wprowadzenie specjalnego suplementu stanowiącego źródło węglowodanów, białka i tłuszczu, wystarczy zwiększyć spożycie odpowiednich produktów spożywanych w zwyczajowej diecie.
Przy okazji zachęcam do zapoznania się z moim artykułem „Przywracanie utraconej miesiączki u młodych sportsmenek”, w którym przedstawiłem wyniki badania przeprowadzonego przez badaczy z poznańskich uczelni (Uniwersytetu Przyrodniczego i Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego) z udziałem młodych sportsmenek uprawiających wioślarstwo, pływanie synchroniczne i triathlon.
Jeśli interesuje Cię współpraca indywidualna on-line, wybierz odpowiednią dla siebie zakładkę: Współpraca – Osoby ćwiczące rekreacyjnie lub Współpraca – Sportowcy.
Źródła:
1) Melin i wsp. 2019. Energy Availability in Athletics: Health, Performance, and Physique. Int J Sport Nutr Exerc Metab. 29:152-164.
2) Cialdella-Kam i wsp. 2014. Dietary Intervention Restored Menses in Female Athletes with Exercise-Associated Menstrual Dysfunction with Limited Impact on Bone and Muscle Health. Nutrients. Aug; 6: 3018–3039.
3) Thomas i wsp. 2016. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics, Dietitians of Canada, and the American College of Sports Medicine: Nutrition and Athletic Performance. J Acad Nutr Diet. 116:501-528.
udostępnij: