Wpływ kofeiny na zdolności wysiłkowe w sportach zespołowych

Australijski Instytut Sportu (Australian Institute of Sport, AIS) dzieli suplementy na 4 grupy (A, B, C i D). Do grupy A należą suplementy o największym wsparciu w literaturze naukowej. Kofeina jest jednym z niewielu suplementów stosowanych w celu poprawiania zdolności wysiłkowej, który według najnowszej aktualizacji AIS znajduje się w grupie A. Przy okazji pozostałe suplementy w grupie A, mające poprawiać zdolności wysiłkowe to beta-alanina, dwuwęglany, sok z buraków, kreatyna i glicerol (1).

Niedawno ukazała się systematyczna praca przeglądowa i metaanaliza dotycząca wpływu przyjmowania kofeiny przed ćwiczeniami na zdolności wysiłkowe w sportach zespołowych (2). Przeanalizowano w niej wyniki 34 badań kontrolowanych placebo z udziałem 466 sportowców (140 kobiet i 326 mężczyzn) opublikowanych w latach 2001-2018.

Zdjęcie: canva.com

W przeanalizowanych badaniach wzięli udział sportowcy uprawiający m.in. następujące dyscypliny zespołowe: piłka nożna, siatkówka, rugby, koszykówka, piłka ręczna, futbol amerykański i hokej.

Dawka kofeiny stosowana w przeanalizowanych badaniach mieściła się w przedziale 3-6 mg/kg masy ciała (średnia dla wszystkich badań: 4,5 mg/kg masy ciała).

W przypadku większości badań kofeina była podawana 30-70 minut przed wykonaniem testów wysiłkowych z wyjątkiem 2 badań, w których kofeina została podana 5-10 minut przed testami wysiłkowymi (w tych 2 badaniach kofeina została podana w gumach do żucia).

Co wykazano:

Przyjmowanie kofeiny przed ćwiczeniami przyczynia się do poprawy wyników w pojedynczych i powtarzanych skokach pionowych oraz w pojedynczych i powtarzanych sprintach a jednocześnie przyczynia się do skrócenia czasu potrzebnego do ukończenia testów sprawnościowych. Ponadto przyjmowanie kofeiny przed meczami przyczynia do zwiększania całkowitego dystansu pokonywanego biegiem i sprintem w trakcie meczów.

Wnioski:

Liczne badania wskazują, że przyjmowanie kofeiny przed ćwiczeniami przyczynia się do zwiększenia zdolności wysiłkowych. Kofeina może być również pomocna dla sportowców uprawiających dyscypliny zespołowe. Z drugiej strony nie należy przeceniać korzyści płynących z suplementacji kofeiną. Wyniki przedstawionej systematycznej pracy przeglądowej i metaanalizy wskazują, że przyjmowanie kofeiny przed ćwiczeniami wywołuje małe, ale istotne statystycznie efekty w zakresie zwiększania zdolności wysiłkowych w sportach zespołowych. Dodatkowo rozważając wprowadzenie suplementacji kofeiną należy brać pod uwagę negatywne strony takiej suplementacji, np. ewentualne pogorszenie jakości snu, które może wystąpić zwłaszcza, gdy kofeina jest przyjmowana przed treningami i meczami odbywającymi się późnym wieczorem lub w nocy.

Jeśli interesuje Cię współpraca indywidualna on-line, wybierz odpowiednią dla siebie zakładkę: Współpraca – Osoby ćwiczące rekreacyjnie lub Współpraca – Sportowcy.

Źródła:

1) https://www.ais.gov.au/nutrition/supplements
2) Salinero i wsp. 2019. Effects of acute ingestion of caffeine on team sports performance: a systematic review and meta-analysis. Res Sports Med. Apr-Jun 27:238-256.