Zaburzenia miesiączkowania i wydłużony czas pasażu jelitowego u biegaczek przełajowych
Niedawno zostały opublikowane wyniki badania, w którym poproszono o wypełnienie kwestionariusza LEAF (Low Energy Availability in Females Questionnaire – LEAF-Q) sportsmenki i sportowców biorących udział w 26-tych Mistrzostwach Europy w biegach przełajowych, które odbyły się w Lizbonie (1).
Zdjęcie: 123rf.com
Kwestionariusza LEAF wykorzystywany jest w celu wskazania sportsmenek będących w grupie ryzyka zbyt niskiej dostępności energii. W jednym z wcześniej przeprowadzonych badań kwestionariusz ten został wykorzystywany również w celu wskazania mężczyzn ćwiczących rekreacyjnie będących w grupie ryzyka zbyt niskiej dostępności energii.
Przypomnę, że energia dostępna to energii jaka może być wykorzystana na procesy metaboliczne organizmu po odjęciu kosztu energetycznego ćwiczeń.
W omawianym badaniu ostatecznie przeanalizowano wyniki dla 207 osób (83 sportsmenek i 124 sportowców) reprezentujących 30 krajów.
Wyniki te należy uznać za niepokojące.
Odpowiedzi udzielone przez biorące udział w badaniu sportsmenki wskazywały, że w momencie wypełnienia kwestionariusza zaburzenia miesiączkowania typu amenorrhea (zdefiniowane jako brak miesiączki przez co najmniej 90 dni) i oligomenorrhea (długość cykli: 36-90 dni) występowały odpowiednio u 22% i 28% sportsmenek.
Ponadto ponad połowa biorących udział w badaniu sportsmenek i sportowców (54%) odpowiedziała, że wypróżnia się raz w tygodniu lub rzadziej.
Zaburzenia miesiączkowania oraz wydłużony czas pasażu jelitowego i zaparcia mogą mieć różne przyczyny. Natomiast u osób mających wysoką aktywność fizyczną główną przyczynę tych problemów zdrowotnych w znacznej części przypadków może stanowić niska dostępność energii. W omawianym badaniu w grupie ryzyka niskiej dostępności energii znalazło się aż 80% sportsmenek i 54% sportowców. Dodatkowo 41% sportsmenek i 15% sportowców biorących udział w badaniu miało niedowagę (BMI poniżej 18,5 kg/m2).
W badanej grupie 21% sportsmenek przyjmowało doustne środki antykoncepcyjne. Badacze zwrócili uwagę, że 10 z nich odpowiedziało, że przyjmuje doustne środki antykoncepcyjne w celu „regulowania” lub nawet „utrzymania” miesiączek. Wpływ doustnych środków antykoncepcyjnych na zdrowie kości jest niejednoznaczny (2). Ponadto ich stosowanie nie pozwala skorygować szeregu zaburzeń hormonalnych (m.in. zmniejszenie stężeń leptyny, IGF-1 i hormonów tarczycy oraz zwiększenie stężenia kortyzolu) najczęściej towarzyszących zaburzeniom w obrębie hormonów płciowych u kobiet z zaburzeniami miesiączkowania. Warto również mieć na uwadze, że stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych może „maskować” zaburzenia miesiączkowania a co za tym idzie opóźniać wprowadzenie pożądanych, prozdrowotnych zmian w stylu życia.
Jeśli interesuje Cię współpraca indywidualna on-line, wybierz odpowiednią dla siebie zakładkę: Współpraca – Osoby ćwiczące rekreacyjnie lub Współpraca – Sportowcy.
Źródła:
1) Jesus i wsp. 2021. Risk of Low Energy Availability among Female and Male Elite Runners Competing at the 26th European Cross-Country Championships. Nutrients. 13: 873.
2) Mountjoy i wsp. 2018. IOC consensus statement on relative energy deficiency in sport (RED-S): 2018 update. Br J Sports Med. 52:687-697.