Związek między niedoborami witaminy D i żelaza u wysokiej klasy sportsmenek
W jednym z niedawno przeprowadzonych badań podanie dużej dawki witaminy D (250,000 IU) zdrowym osobom (70% z deficytem witaminy D: 25 (OH) D < 20 ng/mL) po 1 tyg. przyczyniło się do zmniejszenia stężenia hepcydyny w osoczu o 73% (1). Hepcydyna to hormon peptydowy syntetyzowany głównie w hepatocytach, który ma decydujący wpływ na regulację homeostazy żelaza w organizmie. Przeładowanie organizmu żelazem i stan zapalny przyczyniają się do zwiększenia wydzielania hepcydyny, co prowadzi do zmniejszenia jelitowej absorpcji żelaza. Interesujące jest, że podaż witaminy D we wspomnianej próbie przyczyniła się do zmniejszenia stężenia hepcydyny w osoczu nie wywołując przy tym zmian w stężeniach cytokin prozapalnych, co sugeruje, że witamina D może mieć wpływ na stężenie hepcydyny w osoczu poprzez mechanizmy niezwiązane ze zmianami w stężeniach cytokin prozapalnych. Dodatkowo warto wiedzieć, że żelazo ma wpływ na syntezę witaminy D, a co za tym idzie niedobory żelaza mogą sprzyjać niedoborom witaminy D.
Interesujące badania dotyczące związku między niedoborami witaminy D i żelaza ostatnio przeprowadzili również naukowcy z warszawskiego Instytutu Sportu (2). W badaniu wzięły udział wysokiej klasy sportsmenki uprawiające siatkówkę, piłkę ręczną, wioślarstwo, sprint kajakowy, kolarstwo, łyżwiarstwo szybkie i taekwondo. Większość z nich stanowiły członkinie kadr narodowych.
Zdjęcie: fotolia.com
Niedobór witaminy D zdefiniowano jako stężenie 25 (OH) D poniżej 30 ng/mL. Z kolei do określenia niedoboru żelaza wykorzystano następujące parametry: stężenie ferrytyny, stężenie rozpuszczalnego receptora dla transferyny (sTfR), całkowitą zdolność wiązania żelaza (TIBC) oraz wyniki morfologii krwi.
Co wykazano:
Procent uczestniczek z niedoborami żelaza był wyższy w grupie z niedoborami witaminy D niż w grupie z prawidłowymi wynikami dla 25 (OH) D (32% vs. 11%). Jednocześnie procent uczestniczek z niedoborami witaminy D był wyższy w grupie z nieprawidłowym statusem żelaza niż w grupie mającej prawidłowy status tego pierwiastka (75% vs. 48%). Poza tym uczestniczki z niedoborami żelaza miały niższe stężenie 25 (OH) D. Z kolei uczestniczki z niedoborami witaminy D miały niższe stężenia ferrytyny i żelaza oraz wyższą wartość TIBC i stężenie sTfR.
Wnioski:
Wyniki przedstawionego badania wskazują, że niedobory witaminy D i żelaza często występują jednocześnie, co może wynikać z faktu, że metabolizm tych dwóch składników odżywczych jest silnie powiązany.
Autorzy nie zebrali od uczestniczek danych odnośnie ilości czasu spędzanego na zewnątrz, ekspozycji słonecznej, spożycia składników odżywczych oraz suplementacji witaminą D i żelazem, co należy uznać za znaczące ograniczenie przedstawionej próby.
Na koniec podkreślę, że magnez jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania prawdopodobnie wszystkich enzymów zaangażowanych w procesy metabolizmu witaminy D, włączając te zaangażowane w syntezę i aktywację witaminy D, co zostało szerzej omówione w niedawno opublikowanej pracy przeglądowej „Role of Magnesium in Vitamin D Activation and Function”(3).
Jeśli interesuje Cię współpraca indywidualna, wybierz odpowiednią dla siebie zakładkę: Współpraca – Osoby ćwiczące rekreacyjnie lub Współpraca – Sportowcy.
Źródła:
1) Smith i wsp. 2017. High-dose vitamin D3 reduces circulating hepcidin concentrations: A pilot, randomized, double-blind, placebo-controlled trial in healthy adults. Clin Nutr. 36:980-985.
2) Malczewska-Lenczowska i wsp. 2018. The Association between Iron and Vitamin D Status in Female Elite Athletes. Nutrients. 10.
3) Uwitonze i Razzaque. 2018. Role of Magnesium in Vitamin D Activation and Function. J Am Osteopath Assoc. 118:181-189.
udostępnij: