Zastosowanie diety keto u osób z chorobami psychicznymi
Niedawno zostały opublikowane wyniki bardzo ciekawej retrospektywnej analizy z udziałem pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, schizofrenią i poważną depresją (1).
Zdjęcie: canva.com
Pierwszy autor – Dr. Albert Danan, przed opublikowaniem wyników analizy przez 35 lat pracował jako psychiatra w Tuluzie we Francji. Dieta ketogeniczna okazała się bardzo pomocna dla jednego z członków jego rodziny, mającego lekooporną epilepsję i autyzm. To sprawiło, że Dr. Danan doszedł do wniosku, że dieta ketogeniczna może być również pomocna dla niektórych jego pacjentów i postanowił to sprawdzić w warunkach szpitalnych, pod opieką medyczną.
Ostatecznie na udział w interwencji dietetycznej wyraziło zgodę 31 pacjentów. Wśród nich 13 miało chorobę afektywną dwubiegunową, 12 miało schizofrenię i 7 miało poważną depresję. Każdy z pacjentów miał co najmniej jeden wyznacznik wskazujący na zaburzenia zdrowia metabolicznego, taki jak nadwaga, otyłość, nadciśnienie tętnicze i/lub zwiększone stężenie glukozy we krwi na czczo. Większość pacjentów było pod opieką Dr. Danana przez wiele lat (średnia dla całej grupy – 10 lat; co ciekawe przynajmniej jeden z pacjentów był pod opieką Dr. Danana przez 30 lat). Wszyscy pacjenci byli wcześniej co najmniej raz (a zazwyczaj wielokrotnie) hospitalizowani pod opieką Dr. Danana (w tej samej placówce lub w podobnej do tej, w której została przeprowadzona omawiana interwencja z użyciem diety ketogenicznej), co wiązało się z minimalną poprawą objawów.
Dieta ketogeniczna przestrzegana przez pacjentów w trakcie interwencji było zbliżona do tej wykorzystywanej w badaniach przez Dr. Westmana z Uniwersytetu Duke’a. Pokrótce spożycie węglowodanów było ograniczone do maksymalnie 20 g na dzień (około 5% energii dostarczanej). Jednocześnie węglowodany pochodziły wyłącznie z warzyw, orzechów, soku cytrynowego i małych ilości czekolady gorzkiej. Białko stanowiło 15-20 energii dostarczanej i pochodziło z mięsa, ryb i owoców morza, drobiu, produktów mlecznych, jaj i orzechów. Tłuszcz stanowił 70-80% energii dostarczanej (wśród dozwolonych tłuszczów dodawanych znalazły się oliwa z oliwek, olej kokosowy, masło, majonez i śmietana).
W trakcie interwencji pacjenci otrzymywali dziennie 3 posiłki i jedną przekąskę przygotowane zgodnie z zasadami diety ketogenicznej. Ponadto przyjmowali raz dziennie w postaci suplementów następujące składniki odżywcze: olej rybi (250 mg EPA i DHA), magnez w formie tlenku (300 mg), miedź (1 mg), witaminę B1 (1,1 mg), witaminę B5 (6 mg), witaminę B6 (3,4 mg), witaminę B12 (2,5 mg) i witaminę C (330 mg). Na co dzień pacjenci przebywali w szpitalu, ale w weekendy mogli opuszczać szpital na co najwyżej 36 godzin.
Dr. Danan spotykał się z pacjentami indywidualnie 6 razy w tygodniu, żeby monitorować uzyskiwane przez nich efekty, edukować ich i wspierać.
Co wykazano:
W zależności od pacjenta interwencja trwała od 6 dni do 248 dni. Trzech pacjentów nie było w stanie przestrzegać diety ketogenicznej przez okres dłuższy niż 14 dni. Tym samym wyniki zostały przeanalizowane dla 28 pacjentów.
Widoczna poprawa nastroju i objawów psychotycznych wystąpiła u wszystkich 28 pacjentów, zazwyczaj w ciągu 3 tygodni od rozpoczęcia przestrzegania diety lub szybciej.
U wszystkich pacjentów z schizofrenią zaobserwowano poprawę łącznego wyniku skali PANSS, średnio z 91,4 na 49,3 punktów. Łączny wynik skali PANSS niższy lub równy 30 punktów oznacza łagodne nasilenie choroby a powyżej lub równy 116 pkt – ciężkie nasilenie choroby.
U 23 z 28 pacjentów do oceny nasilenia objawów depresji wykorzystano skalę HAM-D. Poprawę łącznego wyniku tej skali zaobserwowano u wszystkich pacjentów, średnio z 25,4 na 7,7 punktów. Łączny wynik skali HAM-D niższy lub równy 7 punktów oznacza brak depresji a powyżej lub równy 24 pkt – ciężkie nasilenie choroby.
U 21 z 28 pacjentów do oceny nasilenia objawów depresji wykorzystano również skalę MADRS. Poprawę łącznego wyniku tej skali zaobserwowano u wszystkich pacjentów, średnio z 29,6 na 10,1 punktów. Łączny wynik skali MADRS niższy lub równy 6 punktów oznacza brak depresji a powyżej lub równy 35 pkt – ciężkie nasilenie choroby.
U 27 z 28 pacjentów wykorzystano dodatkowo skalę CGI-S. Skala CGI-S wykorzystywana jest w różnych zaburzeniach psychicznych do oceny nasilenia objawów chorobowych i stopnia poprawy. Wynik tej skali uległ poprawie średnio z 4,9 na 2,0 punktów, gdzie 1 oznaczał brak choroby a 7 ciężkie nasilenie choroby. Jednocześnie na podstawie wyników skali CGI-S 12 z 27 pacjentów (43%) uzyskało remisję kliniczną.
Przed interwencją wszyscy pacjenci z wyjątkiem 3 przyjmowali leki psychotropowe, średnia dla jednego pacjenta – 5,3 leki. W trakcie interwencji 18 z 28 pacjentów (64%) zmniejszyła ilość przyjmowanych leków psychotropowych lub dawki tych leków. Ponadto przed interwencją 7 pacjentów przyjmowało inne leki niż psychotropowe (m.in. insulinę, leki obniżające stężenia glukozy, cholesterolu i triglicerydów oraz lek hamujący agregację płytek krwi). W trakcie interwencji 5 z 7 pacjentów (71%) zmniejszyła ilość tych leków lub dawki tych leków.
Interwencja przyczyniła się do istotnego ubytku masy ciała (średnio -10 kg). Warto również odnotować, że klinicznie istotne zmniejszenie masy ciała (czyli zmniejszenie masy ciała o co najmniej 5%) wystąpiło u 24 z 25 pacjentów przyjmujących leki psychotropowe. Ponadto odnotowano istotne zmniejszenie stężenia glukozy na czczo, hemoglobiny glikowanej, GGT, ALT, AST, całkowitego cholesterolu, triglicerydów oraz skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi.
Wnioski:
Wyniki przedstawionego badania wskazują, że dieta ketogeniczna może być bardzo pomocna dla pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową, schizofrenią i poważną depresją.
Dodam, że w tej chwili prowadzone jest ciekawe badanie o nazwie KIND (Ketogenic Intervention in Depression) i inne badania dotyczące zastosowania diety ketogenicznej u pacjentów z chorobami psychicznymi. Część z tych badań finansowana jest przez fundację Baszucki Group oraz Baszucki Brain Research Fund. Fundacje te założył mający polskich przodków – David Baszucki (twórca popularnej gry Roblox) i jego żona – pisarka Jan Ellison. Dieta ketogeniczna okazała się bardzo pomocna dla ich syna, który borykał się z objawami choroby afektywnej dwubiegunowej.
Podkreślę, że pacjenci z chorobami psychicznymi powinni wprowadzać gruntowane zmiany w sposobie żywienia oraz wszelkie zmiany w farmakoterapii pod opieką lekarza i dietetyka. Wprowadzanie takich zmian na własną rękę może być bardzo niebezpieczne.
Jeśli interesuje Cię współpraca indywidualna on-line, wybierz odpowiednią dla siebie zakładkę: Współpraca – Osoby ćwiczące rekreacyjnie lub Współpraca – Sportowcy.
Źródła:
1) Danan i wsp. 2022. The Ketogenic Diet for Refractory Mental Illness: A Retrospective Analysis of 31 Inpatients Front Psychiatry. 13: 951376.
udostępnij: